Kripto Para Nedir?
Geleceğin en önemli ödeme aracı olması öngörülen kripto para; fiziksel bir varlığı bulunmayan, kriptoloji ile şifrelenmiş, tamamen sanal ve dijital bir para birimidir. Takas işlemlerinde ve bu paraları kabul eden işletmelerde ödeme aracı olarak kullanılabilir.
Kripto para birimlerinin en önemli özelliği, merkeziyetsizliktir. Yani bu paralar herhangi bir kişiye, kuruma, bankaya ya da devlete bağlı değildir. Merkezsiz olmasından dolayı güvenilirliği yüksek olan paraların merkezisyetsizliği, dağıtık muhasebe defteri (ledger) mantığıyla çalışan blockchain teknolojisinden gelmektedir.
Yeni kimliği ile Meta, Metaverse için ”Sanal Gerçeklik (VR) ve Artırılmış Gerçeklik (AR) teknolojilerini kullanarak birbirine bağlı sanal deneyimlerin birleşeceği yeni bir evren” olarak tanımlıyor. Birçok şirket çoktan bu konu hakkında konuşmaya ve yorumlamaya başladı. Peki Metaverse tam olarak nedir? Ne amaçla kullanılacak? Facebook sanal evrenini duyurdu: Metaverse Facebook, bugün gerçekleştirdiği etkinlikte sanal dünyası Metaverse ve Oculus Home yerine geçecek Horizon Home’u tanıttı.
Yeni kimliği ile Meta, Metaverse için ”Sanal Gerçeklik (VR) ve Artırılmış Gerçeklik (AR) teknolojilerini kullanarak birbirine bağlı sanal deneyimlerin birleşeceği yeni bir evren” olarak tanımlıyor. Birçok şirket çoktan bu konu hakkında konuşmaya ve yorumlamaya başladı. Peki Metaverse tam olarak nedir? Ne amaçla kullanılacak? Facebook sanal evrenini duyurdu: Metaverse Facebook, bugün gerçekleştirdiği etkinlikte sanal dünyası Metaverse ve Oculus Home yerine geçecek Horizon Home’u tanıttı.
Kripto paraların en temel özellikleri şu şekilde sıralanabilir:
1
Merkeziyetsizlik
5
Kriptografi ile sadece sahibi tarafından sahipliğinin ispatı
2
Yeni arz oluşturma kuralları
6
Sahiplik ve işlem kayıtlarının varlığı
3
Sadece paranın sahibi tarafından verilen emirle el değiştirmesi
4
Aynı anda yapılan işlemlerden sadece bir tanesinin gerçekleşmesi
Daha basit açıklanacak olursa, kripto diye tanımlanan paralar ile kredi kartı ve banka hesaplarında bulunan paralar karşılaştırılabilir. Temelde bunların tamamı sanal paradır ve her işlemde, sistemdeki dijital veriler yer değiştirir. Aradaki tek fark, bankadaki paraların hem banka hem de devlet otoritesi altında olmasıdır. Kripto birimlerde böyle bir durum söz konusu değildir.
Daha detaylı bilgi için “Dijital Para ve Kripto Para Arasındaki Farklar” başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.
Kriptoloji Nedir?
Kriptoloji, en eski şifreleme bilimlerinden biridir. Çeşitli verilerin ve iletilerin, güvenli bir şekilde iki nokta arasında transfer edilmesini sağlar.
Kriptografi ve kriptanaliz gibi iki branşın birleşmesinden oluşur. Kriptografi şifreli veriler oluşturur, kriptanaliz ise bu verilerdeki şifreleri çözer. Kripto paraların güvenli bir şekilde transfer edilmesi ve kullanılması da hash fonksiyonları gibi kriptoloji algoritmaları sayesinde mümkün olmaktadır.
Kriptografi ve kriptanaliz gibi iki branşın birleşmesinden oluşur. Kriptografi şifreli veriler oluşturur, kriptanaliz ise bu verilerdeki şifreleri çözer. Kripto paraların güvenli bir şekilde transfer edilmesi ve kullanılması da hash fonksiyonları gibi kriptoloji algoritmaları sayesinde mümkün olmaktadır.
Kripto Paranın Tarihçesi Nedir?
En popüler para birimi olan Bitcoin, bunu ilk yarı anonim merkezisyetsiz birim olmasına borçludur. Bitcoin 2009 yılında dolaşıma girdi ama kripto para tarihi bu olayla başlamadı. 1990’lı yıllarda da DigiCash, Beenz, Flooz gibi para birimleri için girişimler mevcuttur. Fakat bu para birimleri bir merkeze bağlı olduğu için çeşitli problemler çıktı ve başarısızlıkla sonuçlandı. 1998 yılında yayımlanan bildiriler ve geliştirilen mekanizmalar, günümüzdeki sanal paralarını temelini atmış oldu.
Takvimler 2009 yılını gösterdiğinde Bitcoin, Satoshi Nakamoto tarafından oluşturuldu, açık kaynak kodlu yazılım olarak paylaşıldı ve dolaşıma girdi. Satoshi Nakamoto isminin ne ifade ettiği ise bilinmemektedir. Bu ismin bir bilgisayara, kişiye ya da bir gruba ait olabileceği düşünülmektedir. Bitcoin’in gördüğü talep üzerine alternatif coin ya da altcoin olarak adlandırılan farklı birimler de piyasaya çıktı. Günümüzde 10 binden fazla coin biriminin varlığı söz konusudur. Ethereum, Tether, Cardano ve Holo kripto para ile birlikte Ada kripto para da popüler coinler arasında yer almaktadı. En az Bitcoin kadar popüler olan coin ise Dogecoin kripto paradır. Bunun sebebi, SpaceX’in kurucusu ve Tesla Motors’un CEO’su olan Elon Musk’ın, bu paraya özel bir ilgi göstermesidir.
Takvimler 2009 yılını gösterdiğinde Bitcoin, Satoshi Nakamoto tarafından oluşturuldu, açık kaynak kodlu yazılım olarak paylaşıldı ve dolaşıma girdi. Satoshi Nakamoto isminin ne ifade ettiği ise bilinmemektedir. Bu ismin bir bilgisayara, kişiye ya da bir gruba ait olabileceği düşünülmektedir. Bitcoin’in gördüğü talep üzerine alternatif coin ya da altcoin olarak adlandırılan farklı birimler de piyasaya çıktı. Günümüzde 10 binden fazla coin biriminin varlığı söz konusudur. Ethereum, Tether, Cardano ve Holo kripto para ile birlikte Ada kripto para da popüler coinler arasında yer almaktadı. En az Bitcoin kadar popüler olan coin ise Dogecoin kripto paradır. Bunun sebebi, SpaceX’in kurucusu ve Tesla Motors’un CEO’su olan Elon Musk’ın, bu paraya özel bir ilgi göstermesidir.
Kripto Paralar Nasıl Üretilir?
Coinlerin üretimi kullanıcı temellidir ve sınırlıdır. Dağıtık bir sistem üzerinden mining (madencilik) yöntemi ile üretilen paralar, belirli bir adet sınırına sahip oldukları için değerlidirler. Örneğin Bitcoin’in oluşturulması ile birlikte 21 milyon adet Bitcoin olduğu bildirilmiştir. Bu durum ise para üretiminin her geçen gün zorlaşmasına sebep olmaktadır.
Kripto Para Madenciliği Nedir?
Coin üretimi için yapılan mining ya da madencilik, bu adı, gerçek hayatta değerli madenlerin çıkarılması için zorlu süreçlerden geçilen fiziksel madencilikten almaktadır. Bilinen madenciliğin sanal ortama taşınmış hâli olarak kabul edilebilen mining, temelde bir bilgisayarın matematiksel işlemleri çözmesi ile yapılmaktadır. Bu süreçte işlemlerin çözülme zorluğu, bilgisayarın işlemci gücüne ve internet bağlantısının kalitesine bağlı olarak değişir.
Ayrıca isteyen herkes madencilik yapmaya başlayabilir ve coin üreticisi görevi yapabilir. Madencilik yapan kişiler, ilgili coinin ilk sahibi oldukları için, daha fazla kâr elde edebilme fırsatına sahip olurlar. Fakat madencilik için gereken donanımı kurmak için de belirli bir bütçeye ihtiyaç duyulur.
Kripto Paraların Güvenliği Nasıldır?
Kripto niteliği taşıyan para birimlerinin güvenilirliği hâlâ bir tartışma konusudur. Takas işlemlerinin gerçekleştirme sürecine bakıldığında, bir banka üzerinden, bir otoriteye bağlı paraların gönderilmesine göre çok daha güvenlidir. Çünkü bağlı bulunan bir merkez yoktur ve işlemler dağıtık bir ağda gerçekleşir. Gönderici ve alıcının cüzdan adresleri ile transfer yapılır ve her transfer, hem gönderen hem de sistem tarafından onaylanır. Önemli olan, takas ve transfer işlemlerini güvenilir kripto para siteleri üzerinden yapmaktır.
Coinler ile ilgili güvenlik riski, hack ve benzeri siber saldırılardan doğar. Bilgisayarlı bir sistemde kayıtlı olan paraların, hackleme yöntemi ile ele geçirilme olasılığı vardır. Fakat bu paraların bir cüzdana aktarılması, bu riski minimuma indirir. Ayrıca güvenilir bir borsa üzerinden işlem yapıldığı sürece bu risk daha da az olur.
Kripto Paralar Nasıl Korunur?
Mevcut paraları korumanın en etkili yollarından biri kripto para cüzdanı kullanmaktır. Madencilik ile elde edilen paraların doğrudan cüzdana aktarılması önemlidir. Her para birimine ait farklı bir cüzdan bulunur ve sadece ilgili birime ait cüzdanlar arasında transfer yapılır. Uyumsuz bir cüzdana transfer yapmak, coin kaybına yol açabilir. Bu cüzdanlar, blok zincirinde güvenli bir şekilde çalışmaktadır.
Blockchain Nedir?
Blockchain ya da Türkçe karşılığı ile blok zinciri teknolojisi, blok adı verilen ve sürekli büyüyen bir kayıt listesinin, kriptografik yöntemler ile güvenli bir şekilde birbirlerine bağlanmasını sağlar. Bu kayıt listesindeki her bir blok, bir önceki bloğun zaman damgasını ve hash fonksiyonunu da içerir.
Anlık gelişmelerden haberdar olmak için haber bültenimize abone olun.